BPA یا بسفینول آ چیست؟
BPA یا بسفینول آ یک ماده شیمیایی است که به بسیاری از محصولات تجاری مثل قوطی های کنسرو و محصولات بهداشتی بانوان اضافه میشود. این ماده اولین بار در سال 1890 کشف شد ولی در دهه 1950 بود که شیمیدان ها متوجه شدند که میتوان از ترکیب این ماده با سایر ترکیبات، پلاستیک های پلی کربنات محکم و انعطاف پذیر بدست آورد. امروزه استفاده از پلاستیک های حاوی BPA یا بیسفنول آ در تولید ظروف کنسرو، شیشه های شیر نوزادان، بطری های آب و تجهیزات ورزشی رایج است. البته استفاده از این ماده در محصولات مربوط به نوزادان در بسیاری از کشورها مثل آمریکا ممنوع شده است. از BPA همچنین برای تولید رزین های اپوکسی استفاده میشود که برای جلوگیری از پوسیدن فلز بدنه، با آن روکش داخلی ظروف غذاهای کنسروی را پوشش میدهند. بیش از 90 درصد ما در بدن خود BPA یا بیسفنول آ داریم. ما این BPA را با خوردن غذاهایی که در ظروف ساخته شده با BPA نگهداری میشوند، وارد بدن خود کرده ایم. البته BPA میتواند از طریق هوا، خاک و آب هم وارد بدن شود.
خطرات BPA یا بسفینول آ
سطح هورمون ها
برخی از کارشناسان بر این باورند که BPA میتواند در بدن انسان به صورت یک هورمون عمل کرده و در نتیجه سطح نرمال هورمون ها و فرآیند رشد در جنین، نوزادان و کودکان را دچار اختلال کند.
مشکلات مغزی و رفتاری
واحد بین المللی سم شناسی سازمان غذا و دارو آمریکا پس از بررسی شواهد، از وجود نگرانی هایی در مورد تاثیرات احتمالی BPA بر روی مغز و رفتار نوزادان و کودکان خبر داده است.
سرطان
برخی از آزمایش های انجام شده بر روی حیوانات، ارتباط احتمالی بین قرار گرفتن در معرض BPA و افزایش احتمال ابتلا به سرطان در آینده را نشان میدهد.
مشکلات قلبی
یافته های دو تحقیق نشان میدهد که افراد بزرگسالی که مقادیر بیشتری از BPA در بدن خود دارند، بیشتر دچار مشکلات قلبی میشوند. الیته این افزایش میتواند مستقیمأ متاثر از BPA نباشد.
سایر مشکلات پزشکی
برخی از کارشناسان بر روی ارتباط بین قرار گرفتن در معرض BPA یا بسفینول آ و ابتلا به مشکلاتی مثل چاقی مفرط، دیابت، اختلال بیش فعالی و کمبود توجه و تمرکز و برخی دیگر از مشکلات تحقیقاتی انجام داده اند ولی نتایج بدست آمده هنوز برای اثبات ارتباط، بقدر کافی محکم و مستدل نیستند. با توجه به مطالب عنوان شده بهتر است برای کاهش خطرات ناشی از BPA، مصرف غذاهای کنسروی را کاهش داده و در مورد ظروف پلاستیکی نیز حدالامکان از ظروفی که عبارت BPA FREE یا “بدون بیسفنول آ” بر روی آن ها درج شده استفاده کنیم. در این بین از خطراتی که این ماده بر محیط زیست می گذارد نباید غافل شد. بیسفنول آ یک آلاینده محیطی است و با تثبیت نیتروژن در ریشه بعضی گیاهان تداخل کرده و بر روی چرخه محیط زیست تأثیر میگذارد.